Chiều ngày 11/8/2023, tại tỉnh Cà Mau, Đoàn công tác do Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dẫn đầu đã có buổi làm việc với 03 tỉnh: Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng về tình hình sạt lở bờ biển. Về phía tỉnh Cà Mau, tiếp và làm việc với đoàn, có đồng chí Nguyễn Tiến Hải, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; đồng chí Huỳnh Quốc Việt, Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chủ tịch UBND tỉnh.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu tại buổi làm việc.

Hơn 10 năm qua, dưới tác động của biến đổi khí hậu làm nước biển dâng, cùng với tình trạng sụp lún đất và các hình thái thời tiết cực đoan khác đã làm cho bờ sông, bờ biển của tỉnh Cà Mau bị sạt lở ngày càng nghiêm trọng. Đến nay, tổng chiều dài các đoạn bờ biển của tỉnh bị sạt lở khoảng 187/254 km; sạt lở bờ biển đã làm mất đất và rừng phòng hộ với diện tích khoảng 5.250ha (tương đương với diện tích bình quân một xã của tỉnh Cà Mau); tổng chiều dài các đoạn bờ sông bị sạt lở và có nguy cơ bị sạt lở khoảng 425/8.118km. Do quá trình sạt lở xảy ra mạnh và thường xuyên, nên đường bờ biển bị dịch vào phía đất liền nhanh chóng, rừng ngập mặn và các công trình hạ tầng khác bị phá hủy; sự vận động tự nhiên của địa chất, địa mạo ven sông, ven biển đã gây ra tình trạng sạt lở rất nghiêm trọng, sạt lở không những diễn ra vào mùa mưa, mà còn xuất hiện cả mùa khô.

Thời gian qua, được sự quan tâm hỗ trợ tích cực của Chính phủ, các Bộ, ngành Trung ương, tỉnh Cà Mau đã đầu tư xây dựng hoàn thành được 55,7km kè bảo vệ bờ biển, với tổng kinh phí 1.720 tỷ đồng; 9,2km kè bảo vệ bờ sông, kinh phí thực hiện khoảng 391 tỷ đồng. Những công trình kè chống sạt lở bờ biển được bố trí đủ vốn và đầu tư hoàn thiện đã phát huy hiệu quả rõ rệt, làm giảm sóng, chống sạt lở và bước đầu đã gây bồi, tạo bãi, khôi phục gần 1.000ha rừng phòng hộ; công trình kè các đoạn bờ sông, cửa biển đã khắc phục được tình trạng sạt lở; đồng thời, sắp xếp, chỉnh trang lại mỹ quan, trật tự xây dựng công trình, nhà ở ven sông phù hợp với biến đổi khí hậu.

Qua rà soát cho thấy, hiện trên địa bàn tỉnh có khoảng 31km bờ biển bị sạt lở đặc biệt nguy hiểm; các đoạn bờ biển này có tốc độ sạt lở hằng năm bình quân từ 25m đến trên dưới 50m, đặc biệt có những nơi lên đến 80m; tổng chiều dài các đoạn sạt lở nguy hiểm khoảng 58km, các đoạn này có tốc độ sạt lở hằng năm bình quân từ 20m đến trên dưới 40m, chưa có kinh phí thực hiện.

Bên cạnh đó, có khoảng 120km bờ sông sạt lở đặc biệt nguy hiểm; sạt lở nguy hiểm và có nguy cơ sạt lở khoảng 305km; các đoạn bờ sông này cũng có lòng sông sâu, chịu ảnh hưởng của biên độ triều lên, xuống chênh lệch cao, dòng nước chảy siết, sạt lở tạo thành hố sâu, hở hàm ếch và lấn sâu vào bờ; tuy nhiên, xảy ra chủ yếu ở các đoạn bờ sông có mật độ dân cư thưa hơn và hạ tầng bên trong chủ yếu là giao thông nông thôn.

Các đại biểu tham dự buổi làm việc.

Trước tình đó, tỉnh  Cà Mau kiến nghị đến Thủ tướng Chính phủ áp dụng một số cơ chế đặc thù cho tỉnh Cà Mau trong thực hiện các công trình phục vụ nhiệm vụ phòng, chống thiên tai. Cụ thể, xem xét áp dụng cơ chế đặc thù cho tỉnh Cà Mau thực hiện vay lại vốn ODA với tỷ lệ 10% theo quy định tại Khoản 4, Điều 1, Nghị định số 79/2021/NĐ-CP, ngày 16/8/2021 của Chính phủ; cho phép tỉnh Cà Mau được thực hiện xã hội hóa công trình phòng, chống sạt lở bờ biển theo hình thức hợp đồng BT; xem xét giảm chỉ tiêu đất rừng phòng hộ của tỉnh Cà Mau cho phù hợp với tình hình thực tế của địa phương; quan tâm hỗ trợ tỉnh Cà Mau huy động vốn thực hiện kế hoạch phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển. Bên cạnh đó, tỉnh Cà Mau cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét tăng định mức phân bổ vốn đầu tư và ưu tiên đầu tư kết cấu hạ tầng cho tỉnh; xem xét cải tạo, nâng cấp Cảng Hàng không Cà Mau; nâng cấp tuyến quốc lộ từ thành phố Cà Mau đến Đất Mũi.

Phát biểu tại buổi làm việc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Hiện nay, tình hình sạt lở bờ sông, xâm thực, sạt lở bờ biển, suy thoái rừng ngập mặn rất nghiêm trọng; đặc biệt là ở các vùng ven biển. Vì vậy, trước mắt Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề nghị các địa phương phải chủ động hỗ trợ ổn định đời sống cho các hộ gia đình khu vực sạt lở; nghiên cứu sơ tán những hộ ở những nơi có nguy cơ sạt lở nguy hiểm đến tính mạng và tài sản; sớm quy hoạch khu tái định cư, chỗ ở tạm cho người dân; chủ động di dời ngay các hộ dân ở khu vực nguy cơ cao có thể xảy ra sạt lở, tránh để bị động bất ngờ dẫn đến thiệt hại tính mạng; tiếp tục xử lý, khắc phục các khu vực sạt lở đặc biệt nguy hiểm, đảm bảo an toàn cho người dân và cơ sở hạ tầng quan trọng.